Dosis aanpassing bij gestoorde lever- en/of nierfunctie

Auteur: Marie José Kersten, Sanne Tonino

1. Toepassingsgebied

• Stoornissen in de lever- en/of nierfunctie kunnen het metabolisme en dus de farmacokinetiek en farmacodynamiek van toegediende cytostatica in belangrijke mate veranderen. Dit kan leiden tot overmatige toxiciteit.
• Deze richtlijn is van toepassing op verpleegafdeling F6zuid, F5 dagverpleging, incidenteel ook op andere verpleegafdelingen, en op de behandelkamer van de polikliniek hematologie.

2. Doel

• Het voorkomen van overmatige toxiciteit van chemotherapie ten gevolge van gestoorde lever- en/of nierfunctie bij patiënten met een hemato-oncologische aandoening.

3. Procedure

• Voorafgaand aan het bestellen van de chemotherapie worden lever- en nierfunctie gecontroleerd. De laboratoriumuitslagen zijn (voor stabiele patienten) maximaal één week geldig. Bij pre-existent afwijkende waardes maximaal 1 dag vóór de kuur.
• Check of eerdere kuren hebben geleid tot ernstige lever- en/of nierfunctiestoornissen. Hierbij gaat het voor de leverfunctie om controle van ASAT, ALAT, AF, gGT, en totaal bilirubine. Voor de nierfunctie wordt het kreatininegehalte bepaald, en wordt in geval van door de nier geklaarde cytostatica en nefrotoxische medicatie de creatinineklaring geschat m.b.v. de Cockroft and Gault formule.
• Het is van belang om vast te stellen of er sprake is van gestoorde lever- en/of nierfunctie o.b.v. de maligniteit (b.v. infiltratie in de lever), of o.b.v. andere aandoeningen. In sommige gevallen is het niet nodig de dosis aan te passen, bijvoorbeeld als de lever- en/of nierfunctiestoornis het gevolg is van tumorinfiltratie.
• Voor dosisaanpassing wordt voor patiënten die in studieverband worden behandeld in eerste instantie verwezen naar het betreffende studieprotocol. Voor alle andere patiënten wordt verwezen naar de gedetailleerde informatie per cytostaticum op de website: http://www.bccancer.bc.ca/health-professionals/clinical-resources/cancer-drug-manual/drug-index. Bij twijfel dient te worden overlegd met de ziekenhuisapotheker.
• Leg de dosisaanpassing en reden voor de dosisaanpassing vast in EPIC en in de brief.

4. Verantwoordelijkheden

• Het tijdig controleren van de lever- en nierfunctie is de verantwoordelijkheid van de zaalassistent (en diens supervisor), hematologisch consulent (en diens supervisor), de hematoloog of de internist/hematoloog-in-opleiding (en diens supervisor), afhankelijk van de locatie waar de kuur gegeven wordt (klinisch of poliklinisch).
• Het bestellen van de chemotherapie op F6zuid is de verantwoordelijkheid van de zaalassistent. De zaalsupervisor is verantwoordelijk voor het controleren van de juiste kuur en dosering. Zie hiervoor ook SOP bestellen van medicatie

5. Literatuur

Cancer chemotherapy pocket guide (J. Ignoffo et al., Lippincott-Raven, 1998)

http://www.bccancer.bc.ca/health-professionals/clinical-resources/cancer-drug-manual/drug-index

6.Benodigheden

Geen

7.Bijbehorende documenten

http://www.bccancer.bc.ca/health-professionals/clinical-resources/cancer-drug-manual/drug-index

8.Bijlagen

Geen

Geldig 14 november 2017
JHM LNF-012 versie 5.