Coördinator: A.P. Kater
Plaatsvervangend coördinator: M.J. Kersten
Supervisoren: Biemond, Claessen, Hazenberg, Jak, Jalink, Kater, Kersten, Nur, Tonino, Zeerleder.
Plaats: Verpleegafdelingen in het gehele ziekenhuis inclusief IC, polikliniek Hematologie
Duur: 4 maanden

INTRODUCTIE

Dit is een facultatieve stage in het kader van de 6-jarige opleiding tot internist met een duur van 4 maanden. De AIOS participeert daarnaast in de diensten.

Hematologie is het specialisme binnen in de inwendige geneeskunde dat zich bezig houdt met bloedziekten die onderscheiden kunnen worden in maligne en benigne bloedziekten. Maligne ziektebeelden waar de AIOS in onderwezen zal worden betreffen oa.: acute (ALL, AML) en chronische leukemie (CLL, CML), multiple myeloom, myelodysplastich syndroom, myeloproliferatieve ziekten (zoals PV, ET en myelofibrose) en de maligne lymfomen (Hodgkin en non-Hodgkin). Benigne bloedziekten waar de AIOS kennis van zal nemen tijdens de stage zijn oa.: analyse anemie (inclusief sikkelcelziekte, thalassemie, sferocytose, G6PD deficiëntie en hemolytische anemie) autoimmuun trombopenie, aplastische anemie en TTP.
Bloedtransfusie geneeskunde en vasculaire geneeskunde zijn geen onderdeel van deze stage.

De stage Hematologie richt zich op de diagnostiek en behandeling van bovengenoemde ziektebeelden waarbij ook het verrichten en het mede beoordelen van beenmergpreparaten en immunofenotypering van bloedcellen onderdeel van de opleiding vormen.  

SUPERVISIE

De stage begint met een gesprek met de stage coördinator of de plaatsvervangend coördinator.

Besproken worden de stage specifieke en stageonafhankelijke leerdoelen, evenals de individuele leerdoelen, naar aanleiding van het portfolio. Deze doelen worden schriftelijk vastgelegd.

Halverwege de stage is er een voortgangsgesprek met de stage coördinator; de stage wordt afgesloten met een eindgesprek. De resultaten van deze gesprekken worden schriftelijk vastgelegd, gebruikmakend van de formulieren in het portfolio.

De AIOS wordt gedurende de hele stage begeleid door de supervisor van de consulten. Hij zal met de assistent de patiënten van de spoed poli bespreken en op de assistent kan op hem terugvallen met vragen. De consulten worden ook besproken tijdens de grote visite. Nieuwe polipatiënten worden tevens op de polikliniek bespreking gepresenteerd. Naast deze poliklinische en klinische patiëntcontacten wordt de assistent geacht op de vaste besprekingen aanwezig te zijn (overdracht op maandagochtend, cursorisch onderwijs of PA bespreking op maandagmiddag, labbespreking en wetenschapsbespreking op dinsdagochtend en refereeravond op dinsdagavond (1x/maand).

 COMPETENTIEDOMEINEN

Alle competentiedomeinen (medisch handelen, samenwerken, communicatie, organisatie, maatschappelijk handelen, kennis en wetenschap, reflectie) komen tijdens de stage aan bod.

LEERDOELEN

M. Medisch handelen

M1. Bezit kennis en vaardigheid naar de stand van het vakgebied.

• De internist in opleiding (AIOS) in de stage Hematologie heeft kennis van de klinische presentatie, de diagnostiek en behandeling van zowel maligne als benigne bloedziekten.
• De AIOS kent de klinische presentatie van de hematologieziektebeelden zoals beschreven in het Raamplan en nader gespecificeerd onder M2.
• De AIOS heeft kennis van de differentiaal diagnostische overwegingen bij patiënten die zich presenteren met bloedbeeldafwijkingen zoals cytopenieën, hemorragische diathese of pathologische lymfklierzwellingen.
• De AIOS heeft kennis met betrekking tot stageringssystemen.
• De AIOS heeft kennis op het gebied van farmacotherapie/farmacokinetiek van cytostatica, immunotherapie en groeifactoren.
• De AIOS heeft kennis ten aanzien van palliatieve zorg met betrekking tot fysieke en sociale problematiek
• De AIOS heeft basiskennis van erfelijke hemoglobinopathieën en thalassemieën en kent de ziekte gerelateerde presentatie van deze chronische patiënten populatie.
• De AIOS heeft kennis over de prevalentie en preventie van complicaties gerelateerd aan de behandeling van patiënten met een hematologische maligniteit.
• De AIOS heeft kennis van de psychologische en sociale consequenties van ernstige en langdurige hemato(onco)logische ziekten. Deze deskundigheid betreft ook de psychologische en sociale consequenties van screening, counseling, standaard of experimentele en terminale zorg.

M2. Past het diagnostiek van het vakgebied goed en waar mogelijk evidence-based toe.

• De AIOS heeft kennis van de klinische presentatie, specifieke anamnese en lichamelijk onderzoek bij patiënten met hematologische ziektebeelden.
• De AIOS heeft kennis van de techniek en toepassing van immunofenotypering van beenmerg, perifeer bloed of punctiemateriaal.
• De AIOS heeft kennis van de specifieke immunofenotypische presentatie van enkele frequent voorkomende hematologische ziektebeelden.
• De AIOS is bekend met de toepassing van cytogenetische en moleculaire biologische technieken bij de diagnostiek van hematologische maligniteiten.
• De AIOS is bekend met de betekenis van cytogenetische afwijkingen bij specifieke hematologische ziektebeelden en wanneer onderzoek hiernaar moet worden ingezet.
• De AIOS is bekend met de toepassing en interpretatie van moleculaire diagnostische technieken bij specifieke hematologische ziektebeelden.
• De AIOS kan aanvullende diagnostiek (waaronder radiologische en nucleaire diagnostiek, punctie/biopt) doeltreffend toepassen en interpreteren.
• De AIOS heeft deskundigheid op gebied van preventie van infecties, inclusief vaccinatie, antimicrobiële profylaxe bij patiënten met hematologische ziektebeelden en de behandeling hiervan.
• De AIOS heeft kennis van ziekenhuishygiëne en kan deze toepassen in de praktijk.
• De AIOS kent de principes van rationeel antibioticabeleid en preventie van resistentie, en kan deze toepassen.
• De AIOS heeft kennis op gebied van de pathofysiologie, klinische presentatie, diagnostiek, therapie en voortgezette begeleiding van de volgende aandoeningen:
• Anemie (chronisch ziekten/ijzergebrek/foliumzuur of vitamine B12 deficiëntie)
• Maligne lymfomen ((non-)Hodgkin lymfoom)
• Chronische lymfatische en myeloïde leukemie (CLL, CML)
• Multiple myeloom/MGUS/AL amyloidose
• Myelodysplastisch syndroom (MDS)
• Myeloproliferatief neoplasieën (PV, ET, MF)
• Acute lymfatische/myeloide leukemie (ALL, AML)
• Hematolytisch anemie
• Aplastische anemie/PNH
• Autoimmuun trombopenie (ITP)
• Erfelijke anemieën (sikkelcelziekte/thalassemie/sferocytose/G6PD deficiëntie)
• Trombotische trombopenische purpura (TTP)
• IJzerstapeling (primair/secundair)
• Diagnostiek en behandeling veneuze trombo-embolie

Het niveau van kennis op genoemde onderdelen:

Conform EHA curriculum paspoort level 1 voor de volgende hoofdstukken:

1. Benign

2. Myeloid malignancies

3. Lymphoid malignancies and plasma cell disorders

4. Stem cell transplantation and special therapy: 4C treatment of hematological disorders, 4D infectious complications, 4E supportive and emergency care

8. General skills: 8A evidence based medicine, 8B good clinical practice, 8H End of life

M3. Levert effectieve en ethisch verantwoorde patiëntenzorg.

M4. Vindt snel de vereiste informatie en past deze goed toe.

C. Communicatie

• De AIOS bouwt effectieve behandelrelaties op met patiënten.
• De AIOS heeft inzicht en ervaring in het voeren van slecht nieuws gesprekken en inzicht in de psychosociale gevolgen van zowel de diagnose als behandeling of het ontbreken daarvan.
• De AIOS heeft ervaring in het voeren van informed consent gesprekken.
• De AIOS heeft ervaring in het voeren van gesprekken over het starten dan wel het beëindigen of afzien van een behandeling.
• De AIOS luistert goed en verkrijgt efficiënte en relevante patiënteninformatie.
• De AIOS bespreekt medische informatie goed met patiënten en familie.

S. Samenwerking

 S1. Overlegt doelmatig met collegae en andere zorgverleners

• De AIOS is in nauwe samenspraak met medewerkers van de bloedbank, specieële hematologische laboratorium, oncologie verpleegkundigen van zowel de afdeling, dagbehandeling en de polikliniek.
• De AIOS kan een collegiale relatie opbouwen met de verwijzer, (hoofd)behandelaar en andere zorgverleners van patiënten, waarbij doeltreffend en tijdig overleg ten dienste staan aan de optimale multidisciplinaire behandeling van de patiënt.
• De AIOS levert effectief intercollegiaal consult en is instaat een kundig advies te geven op basis van eigen vakinhoudelijke kennis.
• De AIOS draagt bij aan effectieve interdisciplinaire samenwerking en ketenzorg.　

 W. Wetenschap

 De AIOS beschouwt de medische informatie die beschikbaar is kritisch

• De AIOS heeft kennis op het gebied van de mogelijkheden en beperkingen van protocollaire geneeskunde en het toepassen daarvan in het kader van klinische trials.

Ma. Maatschappelijk handelen

Ma2. Draagt bij aan een betere gezondheid van patiënten en de gemeenschap als geheel.

• De AIOS is deskundig op gebied van indicatie stelling voor de inzet van diagnostiek voor patiënten verdacht voor hematologische aandoeningen

Ma3. Handelt volgens de wettelijke bepalingen.

• De AIOS heeft naast de algemene kennis over wettelijke bepalingen specifieke kennis over de Wet Toetsing Levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding en over de Wet Medisch-wetenschappelijk Onderzoek met Mensen (WMO). Tevens is kennis vereist over de positie van de centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek em Medisch Ethische Toetsingscommissie (CCMO).

O. Organisatie

O2. Besteedt de beschikbare middelen voor de gezondheidszorg verantwoord.

• De AIOS volgt waar mogelijk de richtlijnen locale en nationale richtlijnen voor transfusiegeneeskunde, inzet van diagnostische middelen en de inzet van kostbare behandelingen.

R. Reflecteren

Als voor algemeen interne geneeskunde. Géén hematologie specifieke aspecten 

P. Professionaliteit

Als voor algemeen interne geneeskunde. Géén hematologie specifieke aspecten 

LEERMIDDELEN

• Hematologische consulten in klinische ziekenhuisafdelingen onder supervisie van internist-hematoloog.
• Consulten op de intensive care. Participatie in consulten en patiëntenbesprekingen van patienten met hematologische aandoeningen op de IC onder supervisie van internist-hematoloog.
• Spoedpoli (nieuwe patiënten) , 1 dagdeel per week, onder supervisie van de supervisor van de consulten
• Scholing deelname gedurende de stageperiode aan de lokale en regionale refereeravonden, cursorisch onderwijs en cursussen gericht op hematologen in opleiding.

 Daarnaast de diverse onderwijsmomenten en overlegsituaties:

• dagelijkse patiëntenbesprekingen met supervisor consulten
• supervisie van statusvoering
• omgang met co-assistenten
• zelfstudie n.a.v. casuïstiek
• ochtendrapport
• COIG onderwijs op donderdagochtend 8.00-8.30 uur
• newsflash
• CAT
• patiëntbespreking na ochtendrapport
• regionaal onderwijs (Snapperdagen)
• cursussen COIG conform opleidingsjaar
• COIG kennistoets
• Internistendagen indien opportuun; minimaal 1 dag per jaar

Zie voor het weekprogramma van de afdeling hematologie met de diverse onderwijsmomenten JKF-OST-BL02.

VAARDIGHEDEN

• Voorschrijven cytostatica
• Verrichten beenmergpuncties (crista/sternum)

WERKINDELING

Per week 5 dagen consultatieve patiëntenzorg, 1 dagdeel spoed polikliniek Hematologie. Voor een nieuwe patiënt wordt 50 minuten en voor een controle patiënt 20 minuten ingeroosterd. ,

TOETSEN

• Stage introductiegesprek aan het begin van de stage
• Voortgangsgesprek na 2 maanden met stagebegeleider
• Na 4 maanden eindbeoordeling aan de hand van het competentieformulier
• KPB algemeen
• KPB brieven
• KPB omgang met patiënt tijdens spreekuur
• Fiattering statusvoering/behandelplan
• KPB voordracht na rapport
• KPB probleempatiënt bespreking
• KPB CAT
• KPB referaat/PA-bespreking /In Retrospectie-bespreking
• Certificaat Snapperdag en COIG
• Certificaten discipline overstijgend onderwijs
• Kennistoets
• Certificaat deelname wetenschappelijke vergadering

 Verplicht voor deze stage:

• Introductiegesprek, tussenbeoordelingsgesprek en eindgesprek door stagebegeleider
• 6 KPB’s verdeeld over de verschillende competenties
• 3 x referaat   
• 1 x probleempatiëntbespreking na rapport

 BIJBEHORENDE DOCUMENTEN

• Bekwaamverklaring stage hematologie (JHM-BVA-114)
• EHA paspoort
• Weekprogramma hematologie (JKF0ST-BL02)

BIJLAGEN

Geen

Auteur: Arnon Kater

JKF-STH-027 versie 9
Geldig 11 jan 2017